امروز از سری مقالات گاراژ قصد داریم شما را با سوپاپ و انواع آن آشنا خواهیم کرد. باما همراه باشید.
تعریف سوپاپ
سوپاپ یک لغت فرانسوی به معنای دریچه است و یکی از قطعات موتور خودروست که به شکل قارچ است و وظیفه کنترل ورود و خروج هموا و سوخت و دود را دارد. در کل می توان به هر چیزی که ورود و خروج را کنترل کند سوپاپ نام داد. همچنین سوپاپها به فارسی یعنی قطعه پولکی شکل که با قرار گرفتن بر روی سرسیلندر دریچه ها را سد می کند. سوپاپها قطعه هایی هستند که برای باز و بسته شدن دارای نظم خاصی هستند. موتورهای احتراقی باید با سوزاندن سوخت در داخل سیلندر نیرو را برای حرکت خودرو تولید کنند. همه می دانیم که ماده سوختنی، اکسیژن و حرارت ۳ پارامتر مورد نیاز عمل سوختن هستند. سوپاپ در خودرو روی سرسیلندر قرار میگیرد و ورود و خروج هوا را کنترل میکند.
به بیان دقیقتر به تعریف سوپاپ بپردازیم، این قطعه قارچی شکل وظیفه کنترل ورود هوا به درون محفظه احتراق و خروج دود از دریچههای سر سیلندر را بر عهده دارد. این هوای ورودی لازمه تشکیل مخلوط سوخت و هوا و صورت گرفتن انفجار است و هوای خروجی یا دود نیز مازاد احتراق که خروجش لازمه ادامه روند فعالیت موتور است. به عنوان مثال میتوان درهای ورودی خودکار در فروشگاههای بزرگ را نام برد به عبارتی سوپاپ های بزرگ.
انواع سوپاپ:
- سوپاپ ورودی، یا هوا، یا بنزین
- سوپاپ خروجی، یا دود، یا [اگزوز]
ویژگی ها و خصوصیات سوپاپ:
- ضریب حرارتی بالا دارد و قادر به تحمل حرارت بالا است
- حرارت زیاد منجر به سوختگی و یا ایجاد خوردگی در آن نمیشود
- مقاومت لازم را در برابر ضربات دارد
- سوپاپ خوب به سرعت دچار ساییدگی نمیشود
سوپاپهای متداول امروزی معمولاً از نوع سوپاپ قارچی شکل یا پایهدار میباشند. این سوپاپها شامل یک ساقه (که به مشابه ساقه قارچ است) و یک سر تخت و پهن (که مشابه کلاهک قارچ) میباشند. همچنین سر سوپاپ دارای یک لبه مورب است که وجه نامیده میشود. همچنین محل قرارگیری سوپاپ که معمولاً در کف سرسیلندر و گاهی در خود سیلندر قرار دارد نیز دارای یک لبه به نام نشیمنگاه است که به سیت سوپاپ مشهور است. در انتهای دیگر سوپاپ یعنی بر روی ساقه آن یک یا بعضاً دو فنر قوی قرار دارد که به وسیلهٔ یک نگهدارنده و دو عدد خار به انتهای سوپاپ محکم شدهاند. فنر سوپاپ موجب میگردد تا وجه سوپاپ بر روی نشیمنگاه سوپاپ محکم نگهداشته شده و بدین ترتیب از هر گونه نشتی در زمانهای تراکم و قدرت جلوگیری شود. زاویه رایج برای وجه و نشیمنگاه سوپاپ ۴۵ درجهاست. اما برای سوپاپهای هوا گاهی از زاویه ۳۰ درجه نیز استفاده میشود.