امروز از سری مقالات گاراژ شما را با تعریف شاتون و انواع شاتون آشنا خواهیم کرد. باما همراه باشید.
تعریف شاتون
شاتون (Connecting Rod) یکی از اجزای حیاتی موتور است که ارتباط بین میللنگ و پیستون را برقرار مینماید. این قطعه از جنس فولاد ساخته میشود تا استحکام لازم را داشته باشد و بتواند ضربات ناشی نیروی پیستون را تحمل کند. این قطعه در عین استحکام دارای وزنی سبک است. سر کوچکتر شاتون به پیستون و سر بزرگتر آن به میللنگ وصل میشود. از آنجا که ضربات پیستون به شاتون و سپس به میللنگ منتقل میشود.
لذا شاتون باید استحکام و قدرت کافی در برابر این ضربات را داشته باشد و از همین روی، شاتونها از فولاد ساخته میشوند. وظایف شاتون در خودرو چیست ماهیت خودرو با حرکت با گره خورده است که این حرکت شامل دو نوع رفت و برگشتی و چرخشی است که این حرکت چرخشی یا دورانی چرخها است که به صورت ملموس، دیده میشود. ولیکن باید بدانید که حرکتی که در اثر احتراق در موتور به وجود میآید به صورت رفت و برگشتی است.
در واقع در اثر انفجار در سیلندرها، پیستون به صورت رفت و برگشتی به حرکت در میآید. این حرکت رفت و برگشتی از طریقی شاتون به لنگهای متحرک میللنگ منتقل میگردد. طراحی خاص میللنگ، این حرکت رفت و برگشتی شاتون را تبدیل به حرکت دورانی مینماید. پرواضح است که بدون وجود شاتون و یا در صورت خرابی آن، این حرکت دورانی تولید نخواهد شد.
قسمت اصلی شاتون
- سر (یاتاقان) کوچکتر
- بدنه
- سر (یاتاقان) بزرگتر
یاتاقان کوچکتر از طریق قطعهای تحت عنوان گژبین به پیستون وصل است و ضربات پیستون در وهله اول به یاتاقان کوچکتر وارد میآید. این ضربات از طریق بدنه به یاتاقان بزرگتر منتقل میگردد و در نهایت از طریق آن به میللنگ انتقال مییابد. سر کوچکتر شاتون عمدتا به صورت یکپارچه و سر بزرگتر آن نیز به صورت دوتکه طراحی و ساخته میشود که از طریق پیچ و مهره به میللنگ وصل میشود.
در برخی از خودروها هر دو یاتاقان به صورت یکپارچه ساخته میشوند که در این گونه خودروها جهت نصب و جداسازی شاتون، میللنگ باید به صورت ماژولار طراحی شده باشد. همانطور که عنوان شاتونها به صورت پیوسته در معرض ضربات پیستون قرار دارند از این رو جنس شاتون باید به نحوی باشد که استحکام مکانیکی بالایی داشته و در عین حال شکننده نباشد. علاوه بر این یاتاقانها باید در برابر سایش نیز مقاومت بالایی داشته باشند لذا باید از جنسی سخت ساخته شوند. بر همین اساس برای ساخت بدنه از فولاد مقاوم و برای ساخت یاتاقانها نیز از پوستههای فلزی بسیار سخت استفاده میشود.
انواع شاتون
شاتون سدیومی
شاتون سدیومی که در آن نمک قرار دارد و توخالی است برای قدرت های تولیدی بسیار کمتر از موتور های عادی خودرو می باشد . وقتی که این قطعه بسیار داغ می شود و به وسیله روغن کاری خنک می شود , نمک موجود در این قطعه نیز باعث میشود که گرمای بیشتری از بین رفته و تقریبا خنک کاری صورت بگیرد.
شاتون بلند
این نوع شاتون در خودرو هایی استفاده می شود که ارتفاع سیلندر آنها بسیار بیشتر از موتور های معمولی بوده که در این صورت قدرت بسیار زیادی تولید می شود زیرا پیستون در این هنگام به بالاترین حد خود رفته و سوخت را در شدیدترین حالت ممکن متراکم می کند.
شاتون کوتاه
شاتون کوتاه که در تمامی خودرو هایی استفاده می شود که بیشتر برای سرعت بیشتر طراحی شده اند . برای مثال لامبورگینی و بوگاتی ویرون و …
زیرا در این هنگام نقطه مرگ بالا و پایین دارای فاصله بسیار کمی بوده و می تواند در کسری از ثانیه از پایینترین نقطه به بالاترین نقطه برسد. در این هنگام قدرت کم اما سرعت به شدت اضافه میشود و می تواند ۰ تا ۱۰۰ را در ۳ ثانیه پر کند.
امیدواریم از مقاله تعریف شاتون و انواع شاتون بهره کافی را برده باشید. از قسمت دیدگاه ها باما در ارتباط باشید.